Gfyuki

Friedrich Schiller
Persona informo
Naskonomo	Johann Christoph Friedrich von Schiller [#]
Naskiĝo	10-an de novembro 1759 (1759-11-10) en Marbach am Neckar,  Sankta Romia Imperio
Morto	9-an de majo 1805 (1805-05-09) (45-jara) en Vajmaro
Mortokialo	tuberkulozo [#]
Tombo	Jacobsfriedhof Weimar [#]
Religio	luteranismo [#]
Lingvoj	franca lingvo • germana lingvo [#]
Ŝtataneco	Duklando Virtembergo [#]
Alma mater	Karlsschule Stuttgart • Friedrich-Schiller-Universitato Jena [#]
Subskribo
Familio
Patro	Johann Kaspar Schiller [#]
Patrino	Elisabeth Dorothea Schiller [#]
Gefratoj	Christophine Reinwald [#]
Edz(in)o	Charlotte von Lengefeld [#]
Idoj	Emilie von Gleichen-Rußwurm • Ernst von Schiller [#]
Profesio
Profesio	poeto • filozofo • historiisto • bibliotekisto • kuracisto-verkisto • dramisto • romanisto • universitata profesoro • tradukisto • ĵurnalisto [#]
Verkoj	La rabistoj Don Carlos Wallenstein Mary Stuart Vilhelmo Tell Intrigo kaj Amo Pri la Estetika Eduko de Homo Die Huldigung der Künste [#]
[#]	Fonto: Vikidatumoj
v • d • r

La germana poeto, dramisto kaj historiisto Johann Christoph Friedrich SCHILLER [johan kristof fridriĥ ŝiler], laŭ la Fundamento (vd. FG, 16-a regulo) Ŝillero aŭ Ŝiller', naskiĝis je la 10-a de novembro 1759 en Marbach, kiel filo de kuracisto servanta por la virtemberga duko Karl Eugen. Tiu duko ankaŭ decidis pri la estonto de la juna Schiller: Anstataŭ laŭdezire fariĝi teologo, li studu juron kaj medicinon. En 1780 Schiller ricevis postenon kiel regimenta kuracisto en Stutgarto.

Jam kiel lernanto Schiller verkis poemojn kaj dramojn; lia unua - anonime eldonita - dramo Die Räuber neatendite fariĝis tiel sukcesa, ke en 1782 li decidis forlasi Virtembergon kaj dediĉi sin plene al la verkado. Dum la sekvaj jaroj li suferis de sanecaj kaj financaj problemoj. En 1789 li (instigite de Goethe), kiun li ekkonis en 1788, fariĝis profesoro en la universitato de Jena, unu jaron poste li edziĝis kaj en 1799 li transloĝiĝis al Weimar, por esti pli proksima al sia amiko Goethe. Friedrich von Schiller, kiu en 1802 gajnis la nobeltitolon von, mortis je la 9-a de majo 1805 en Vajmaro.

Listo de dramoj |

La Rabistoj (1908)

• 
  Die Räuber (1781), en Esperanto La Rabistoj (1908)


• 
  Kabale und Liebe (1784)


• 
  Die Verschwörung des Fiesco zu Genua (1784)


• 
  Don Carlos, Infant von Spanien (1787)


• 
  Wallenstein (1800)


• 
  Maria Stuart (1800)


• 
  Die Jungfrau von Orleans (1801)


• 
  Wilhelm Tell (1804)

Listo de poemoj |

• 
  Ode an die Freude (1785)


• 
  Der Taucher (1797)


• 
  Der Handschuh (1797)


• 
  Die Kraniche des Ibykus (1797)


• 
  Die Bürgschaft (1799)


• 
  Das Lied von der Glocke (1799)

En Esperanto aperis |

• 
  Al la ĝojo (poemo); La ganto (poemo). - En: Tutmonda sonoro/Publikiganto: Kalocsay, Kálmán; p. 380-385, vol. 2 (Originaloj: Ode an die Freude; Der Handschuh)


• 
  Wilhelm Tell: kvinakta dramo/Laŭ la versmetro de la germana originalo esperantigita de L. E. Meier. - Basel: Svisa Esperanta Societo, 1906. - 150 p.: ilustr.


• 
  La Rabistoj : dramo en kvin aktoj/Frederiko Schiller. El germana lingvo trad. de L. L. Zamenhof. - Parizo: Hachette, 1908/Esperantista Centra Librejo, 1928 (2-a eldono). - 144 p. - (Esperanto: Verkaro de D-o Zamenhof); Originalo: Die Räuber


• 
  Kanto pri la sonorilo. - Charlottenburg, 1913. - [1] folio, [6] p.; Originalo: Das Lied von der Glocke


• 
  Poeziaĵoj de Frideriko Schiller/trad. de kolonelo Zwach. - Vieno: Knepler, 1913. - 32 p. - (Nova Biblioteko Esperanto; 1)


• 
  Poeziaĵoj de Frideriko Schiller/trad. de kolonelo Zwach, kun aldono de unu originala poemo. - 2. eld. - Vieno: Wallishauser, [1928]. - 31 p. - (Nova Biblioteko Esperanto; 1)


• 
  La viziulo : el la memorskribaĵoj de la grafo O/Esperantigis Karl CRON. - [Vieno, 1930]. - [114] folioj; Originalo: Der Geisterseher


• 
  Don Carlos, Infanto de Hispanujo: drameca poemo/Esperantigis Karl Cron. - Vieno: Cron, 1931. - [136] folioj, folioj [72]-[144]; Originalo: Don Carlos, Infant von Spanien


• 
  La konspiro de Fiesco en Genova: tragedio respublikana/Esperantigis Karl Cron. - [Vieno, 1931]. - [118] folioj; Originalo: Die Verschwörung des Fiesco zu Genua


• 
  La nevo kiel onklo: komedio en tri aktoj/Trad. de Charles Stewart. - Parizo: Hachette, [s.j.]. - 53 p.; Originalo: Der Neffe als Onkel


• 
  La garantio, (Die Bürgschaft), tradukita de Vasilij Devjatnin.

Vidu ankaŭ |

• Schiller-domo (Bauerbach)


• Schiller-domo (Weimar)


• Schillerhaus (Rudolstadt)


• Xenien

Eksteraj ligiloj |

• http://www.schillerjahr2005.de


• http://www.schiller-multimedial.de


• http://www.mckaylodge.com/tylerdavidson/artists/schiller.html

Pluraj versioj de la "Himno al ĝojo" legeblas en "Literaturo en Esperanto":
fare de Kalocsay

• 
  

  

  
  

  
  

  Monumento en Vajmaro
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Ŝillero
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Ŝillero
  

  
  

  
  

Vidu ankaŭ |

• Vajmaro


• Dresdeno