Gfyuki

La 22-a de junio estas la 173-a tago de la jaro (la 174-a en superjaroj) laŭ la Gregoria kalendaro. 192 tagoj restas.

Je la 22-a de junio okazis, interalie:

Eventoj |

• 
  -217: Armeo de Egiptio konkeris Seleŭkion en batalo de Rafio (proksime al Gaza-urbo)


• 
  431: Kristanismo: Koncilio de Efeso komenciĝis
  


• 
  813: Bizanca armeo malvenkis en batalo de Versinike (proksime al Edirne) kontraŭ bulgaroj
  


• 
  816: Stefano la 4-a iĝis papo


• 
  1346: Pola reĝo Kazimiro la 3-a Granda donis urborajton al Nowy Targ
  


• 
  1479: Olomouc: Vladislao la 2-a Jogajlido subskribas packontrakton kun Matiaso la 1-a, kiu gajnas rajtojn de Silezio kaj Moravio
  


• 
  1611: Geografo Henry Hudson kun filo kaj ok akompanantoj estis elŝipigitaj de ribelinta ŝipanaro en Hudsona Golfo
  


• 
  1633: Galilejo kondaminta de inkvizicio kiel herezulo
  


• 
  1634: Rembranto nuptis Saskia van Uylenburgh
  


• 
  1661: Fonddato de la urbo Santarém en la brazila subŝtato Parao
  


• 
  1668: Plurjara ribelo de malnovritana Monaĥejo Soloveckij kontraŭ Raskol komenciĝis
  


• 
  1768: Bara Konfederacio: krakova urbano Marcin Oracewicz kadavrigis rusan oficiron komandanta sturmon, uzante butonon anstataŭ kuglo
  


• 
  1792: Pola reĝo Stanislao Aŭgusto Poniatowski post venka batalo de Zieleńce establis ordenon Virtuti Militari, kiu estas la plej malnova inter militistaj ordenoj ĝis nun atribuataj


• 
  1812: Franca invado al Rusio: Napoleono Bonaparte deklaris militon kontraŭ Rusio pere de ordono al sia armeo - unuaj taĉmentoj trapasis riveron Nemunas
  


• 
  1815: La dua abdiko de Napoleono Bonaparte
  


• 
  1846: Adolphe Sax patentigis la saksofonon.


• 
  1890: Martiniko: incendio detruis Fort-de-France
  


• 
  1905: Rusia revolucio: la unua en Rusia Imperio armita Lodza ribelo de laboristoj kun soci-sendependiga karaktero


• 
  1906: Flago de Svedio oficialiĝis


• 
  1906: Trondheim: Haakon la 7-a kroniĝis kun la edzino Maud. Norvegio iĝis konstitucia monarkio
  


• 
  1911: Abatejo Westminster: Georgo la 5-a kroniĝis kiel reĝo de Britio


• 
  Unua mondmilito:
  
  
  
  • 
    1915: Post la venka Batalo de Gorlice-Tarnów aŭstra armeo eniris al Lvovo
    
  
  
  • 
    1916: Unua historie bombado de civilaj celoj - en Karlsruhe francaj bomboj mortigis pli ol cent homojn.
  
  
  
  


• 
  1933: Naziista registaro mallegalizis Socialdemokratian Partion de Germanio
  


• 
  1934: Ferdinand Porsche subskribis kontrakton pri konstruo de tri prototipoj de Volkswagen
  


• 
  Dua mondmilito en Pollando kaj la mondo:
  
  
  
  • 
    1940: Oficejo de germana-nazia regnestro en Poznań ordonis konfiski ĉiujn biciklojn en Varto-Lando troviĝantaj ĉe poloj, se ili ne havas permeson; dupersona ekspedicio de la Asocio de Armita Batalado ekiras de Lvovo spure de polaj ekziligitoj tra Kievo, Ĉeljabinsk, Ĉkalov, Taŝkento, Bakuo, Siktivkar, Irkutsk kaj Ĥarkivo
    
  
  
  • 
    Venkita Francio subskribis francan-germanan armisticon en arbaro de Compiègne - pli frue Stalin depeŝe gratulis venkon al Hitler
    
  
  
  • 
    1941: Organizaĵo de Ukrainaj Naciistoj okazigis en Krakovo kongreson de nacia unuiĝo, kiun partoprenis 113 personoj - la kongreso anoncis manifeston pri kreo de ukraina ŝtato kaj baldaŭan registaron - post dekkelkaj tagoj germanaj regopovoj malpermesis ties agadon; germanaj soldatoj pafmortigis 83 personojn, en tio 6 sovetajn militkaptitojn kaj 8 ukrainojn kaj gestapo pafmortigis en Słupia Nowa (distrikto Kielecki) 12 personojn, revenĝe pro mortigo dum bataleto de ebria germana soldato; en arestejo de Augustów soldatoj de landlimgarda soveta taĉmento de NKVD murdis ĉirkaŭ 30–34 malliberulojn; en Slonim germanoj murdis profesoron de konstitucia leĝo Władysław Maliniak kaj en Lvovo dum la unua aerbombado pereis poeto kaj publicisto Franciszek Parecki kaj socialistino Zofia Charszewska, kies edzon post kelkaj tagoj murdos ukrainaj naciistoj
  
  
  • 
    Operaco Barbaroso komenciĝis kiel la plej granda kaj grava operaco de la dua mondmilito: Nazia Germanio invadis Sovetunion - dum retiriĝado de Ruĝa Armeo soveta NKVD ĝismurdis en junio ĉirkaŭ 80 mil polojn troviĝantaj en malliberejoj interalie de Lucko, Lvovo kaj Vilno, kies teritoriojn Sovetunio pli frue aneksis; Rumanio kaj Italio deklaris militon kontraŭ Sovetunio.
  
  
  • 
    1942: En Lutowiska (proksime al Ustrzyki Dolne) gestapo kaj funkciuloj de Ukraina Helpa Polico pafmortigis ĉirkaŭ 650 judojn; germana polico pafmortigis en Uścianki (Podlaĥia provinco) 7 kaŝiĝantajn sovetajn militkaptitojn; en Ĝenerala Gubernio laboris 100 mil laboristoj en armea industrio kaj laŭvicaj 100 mil en aliaj entreprenoj senpere sub gvido de Wehrmacht; en distrikto Starogardzki Grupo de Sekreta Militista Organizaĵo devojigis trajnon kun pezaj armiloj
    
  
  
  • 
    1943: Germana polico pafmortigis en distrikto Opatowski 14 personojn, kaj en 3 aliaj lokoj 25 personojn (en tio 6 polojn pro kaŝo de judoj); speciala grupo de Popola Gvardio likvidis en Varsovio 3 kunlaborantojn de gestapo; komunistoj de Belorusio malpermesis al polaj partizanoj batali kontraŭ germanoj sur okcidentaj teritorioj, kiujn konsideris integra teritorio de Sovetunio
    
  
  
  • 
    1944: Germana polico pafmortigis en distrikto Augustowski 24 personojn, revenĝe pro mortigo de ĝendarmo, kaj en 3 aliaj lokoj 29 personojn
  
  
  • 
    Ruĝa Armeo komencis belorusan ofensivon
  
  
  
  


• 
  1948: Dum la unua israela-araba milito Defendaj Fortoj de Israelo sinkigis apud Tel-Avivo ŝipon Altalena, transportantan armilon donacitan de franca registaro al ekstreme maldekstrula juda kvazaŭarmea organizaĵo Irgun


• 
  1959: Ukrainio: Internacia Flughaveno Borispilo malfermiĝis


• 
  1965: Japanio kaj Sud-Koreio subskribis en Tokio traktaton pri fundamentoj de la duflankaj rilatoj


• 
  1976: Oni lanĉis sovetan kosmostacion Salut 5
  


• 
  1978: Malkovro de Ĥarono, la luno de Plutono.


• 
  1983: La unuan fojon artefarita satelito estis forprenita de ĉirkaŭtera orbito de kosmopramo
  


• 
  1986: Regantaj socialistoj de ĉefministro Felipe González gajnis parlamentan baloton en Hispanio
  


• 
  1986: Diego Armando Maradona per la mano de Dio golis en la Futbala Mondpokalo en Meksiko inter Argentino kaj Anglio


• 
  1990: Malvarma milito: fermo de lima kontrolpunkto Checkpoint Charlie en Berlino
  


• 
  2000: Flugkompania alianco SkyTeam ekestis


• 
  2002: En tertremo forta je 6,5 gradoj laŭ la skalo de Richter en okcidenta Irano pereis ne malpli ol 261 personoj


• 
  2003: La 9-hora 101-a apostola vojaĝo de papo Johano Paŭlo la 2-a okazis al Bosnio kaj Hercegovino
  


• 
  2006: Harriet, la Galapaga testudo alveturigita de Charles Darwin de Galapagoj finis sian vivon


• 
  2011: Loĝantoj de Palaŭo referendumis kontraŭ leĝigo de kazinoj
  


• 
  2011: Jyrki Katainen iĝis ĉefministro de Finnlando
  


• 
  2012: Federico Franco iĝis prezidento de Paragvajo


• 
  2012: Produktado de Mazda RX-8, la lasta aŭtomobilo movigata de vankelmotoro, finiĝis


• 
  2013: En Nacia Stadiono en Varsovio okazis la unua pola koncerto de Paul McCartney
  


• 
  2016: Pola Sejmo voĉdonis Jaron de Vistulo, dediĉitan al la plej longa rivero enfluanta Baltan Maron
  

Naskiĝoj |

• 
  1002: Leono la 9-a, germana papo, sanktulo (m. 1054)


• 
  1450: Leonor de Aragono, itala dukino el la dinastio de Trastamaro (m. 1493)


• 
  1510: Aleksandro de Mediĉo, itala duko maŭrodevena, murdita (m. 1537)


• 
  1738: Jacques Delille, franca verkisto, membrode Franca Akademio (m. 1813)


• 
  1744: Johann Christian Polycarp Erxleben, germana naturalisto, kiu kontribuis al evoluo de veterinara medicino (m. 1777)


• 
  1767: Wilhelm von Humboldt, germana filozofo, lingvisto kaj ŝtatisto, fondinto de Berlina Universitato (m. 1865)


• 
  1767: László Szentjóbi Szabó, hungara poeto, tradukisto (m. 1795)


• 
  1770: Wilhelm Traugott Krug, germana filozofo, rektoro, framasono (m. 1842)


• 
  1798: Andreas Heinrich August Hatham, germana pedagogo kaj regionhistoriisto (m. 1866)


• 
  1805: Giuseppe Mazzini, itala advokato, ĵurnalisto, filozofo, kunbatalanto de Garibaldi, konsiderata reprezentanto de "Eŭropo de nacioj" en la batalo kontraŭ Eŭropo de monarkoj" (m. 1872)
  


• 
  1837: Paul Morphy, usona ŝakludisto, neoficiala mondĉampiono pri ŝako (m. 1884)


• 
  1837: Ernst Ziller, germana-greka arkitekto (m. 1927)


• 
  1856: H. Rider Haggard, brita verkisto, konata danke al Populara Esperanto-Biblioteko (m. 1925)


• 
  1863: Gottlieb von Jagow, germana diplomato kaj politikisto (m. 1935)


• 
  1864: Tanaka Giichi, ĉefministro de Japanio apoganta koloniigan politikon (m. 1929)


• 
  1872: Kálmán Rozsnyay, hungara aktoro, verkisto, tradukisto (m. 1948)


• 
  1881: Attilio Clavenna, itala industriisto, librotenisto kaj esperantisto sub la gvido de Alfredo Stromboli, estrarano de Itala Esperanto-Federacio (m. nekonata)


• 
  1882: Zoltán Somlyó, hungara poeto, ĵurnalisto kaj tradukisto, patro de György Somlyó (m. 1937)


• 
  1887: Julian Sorell Huxley, angla evoluada biologo, kunfondinto de WWF (Monda Fonduso por Naturo) (m. 1975)


• 
  1897: Henryk Dobrzański, pola sporta rajdisto, olimpikisto, majoro de kavalerio, unu el la unuaj partizanaj komandantoj de la dua mondmilito (m. 1940)


• 
  1897: Kálmán Battyán, hungara aktoro gvidinta migrantan trupon tra Sikullando (m.1985)


• 
  1897: Norbert Elias, germana filozofo kaj sociologo juddevena (m. 1990)


• 
  1898: Erich Maria Remarque, germana verkisto, aŭtoro de kontraŭmilita esperantigita romano En Okcidento Nenio Nova, tradukita al 50 lingvoj (m. 1970)


• 
  1898: Zenon Kosidowski, pola poeto, eseisto kaj verkisto pri malnovaj civilizoj kaj kulturoj, tradukata al dekkelkaj lingvoj (m. 1978)


• 
  1903: John Dillinger, usona bankorabisto dum la Granda Depresio, krimulo (m. 1934)


• 
  1906: József Smialy, rumania hungara romkatolika eklezia verkisto (m. 1957)


• 
  1906: Billy Wilder, aŭstra-usona reĝisoro, scenaristo kaj produktoro (m. 2002)


• 
  1910: Konrad Zuse, germana inĝeniero kaj komputilpioniro (m. 1995)


• 
  1910: László Gagyi, rumania hungara verkisto, bibliotekisto, redaktoro de "Vidanto" (m. 1991)


• 
  1913: Sándor Weöres, hungara poeto kaj tradukisto; enestanta en esperantlingva Hungara Antologio (m. 1989)


• 
  1914: József Koródi, rumania hungara muzeologo, restarigisto (m. ?)


• 
  1922: Béla Vágó, rumania hungara israela historiisto kaj verkisto


• 
  1924: Géza Ferenczi, rumania hungara arkeologo kaj muzeologo, filo de Sándor Ferenczi (m. 2007)


• 
  1928: Steingrímur Hermannsson, ĉefministro de Islando, inĝeniero (m. 2010)


• 
  1929: Dezső Péter, hungara arkitekto, etnografo (m. 1990)


• 
  1932: Soraja Esfandijari Baĥtijari, princino de Irano, edzino de ŝaho Mohamed Reza Pahlavi (m. 2001)


• 
  1935: János Ritoók, rumania hungara poeto, tradukisto, literaturhistoriisto (m. 1981)


• 
  1940: Abbas Kiarostami, irana filmreĝisoro reĝisorinta la filmon Tra la olivarboj
  


• 
  1942: Toyohiro Akiyama, japana televida ĵurnalisto kaj kosmonaŭto
  


• 
  1944: Klaus Maria Brandauer, aŭstra reĝisoro kaj aktoro rolinta en Out of Africa
  


• 
  1945: Rainer Brüderle, germana politikisto, vicprezidanto de Libera Demokratia Partio
  


• 
  1949: Meryl Streep, usona aktorino rolinta en la filmoj La cerv-ĉasisto aŭ Out of Africa
  


• 
  1951: Mária Bogyó-Löffler, rumania hungara trejnistino pri glitkurado, ĵurnalistino


• 
  1952: Graham Greene, kanada aktoro indiandevena, rolinta en la filmo Dances with Wolves de Kevin Costner
  


• 
  1955: Katalin Moldvay, rumania hungara-germana grafikistino


• 
  1964: Dan Brown, usona matematikisto, muzikisto kaj verkisto, aŭtoro de la romano La kodo de Da Vinci
  


• 
  1966: Emmanuelle Seigner, franca aktorino, manekeno kaj kantistino, edzino de Roman Polański
  


• 
  1974: Jo Cox, brita politikistino, murdita (m. 2016)


• 
  1975: Gyárfás Oláh, rumania hungara vestodizajnisto

Mortoj |

• 
  431: Paolino el Nola, romia sacerdoto, kristana poeto, episkopo, katolika kaj ortodoksa saktulo (naskiĝis ĉirkaŭ 353)


• 
  1276: Inocento la 5-a, papo, beatigita (naskiĝis ĉirkaŭ 1224)


• 
  1377: Eduardo la 3-a, angla reĝo, kies pretendo al franca trono kaŭzis centjaran militon (n. 1312)


• 
  1580: Hernando de Acuña, hispana poeto petrarkista de renesanco (n. 1520)


• 
  1645: Gaspar de Guzmán y Pimentel, hispana ministro de la reĝo Filipo la 4-a (n. 1587)


• 
  1727: Georgo la 1-a, reĝo de Britio kaj Irlando, luterano (n. 1660)


• 
  1803: Wilhelm Heinse, germana verkisto, eldonisto kaj tradukisto (n. 1746)


• 
  1813: Anton Graff, svisa pentristo de portretoj (n. 1736)


• 
  1865: Duko de Rivas, hispana verkisto de romantikisma epoko (n. 1791)


• 
  1874: Howard Staunton, angla ŝakludisto, neoficiala mondĉampiono (n. 1819)


• 
  1885: Muhammad Ahmad, sudana gvidanto beduendevena de kontraŭbrita ribelo (n. 1844)


• 
  1887: Wojciech Kazimirski-Biberstein, pola orientalisto, iranologo, leksikografo (n. 1808)


• 
  1905: Francis Lubbock, ŝtatestro de Teksaso dum Usona Enlanda Milito (n. 1815)


• 
  1931: Wilhelm Bock, germana politikisto kaj sindikatisto (n. 1846)


• 
  1939: Benjamin Tucker, usona individuisma anarkiisto (n. 1854)


• 
  1940: Wladimir Köppen, germana geografo, meteologo, klimatologo kaj botanikisto, konata de la klimata klasifiko de Köppen, kiel esperantisto publikiganta en "Scienca Revuo" kaj "Germana Esperantisto" (n. 1846)


• 
  1959: Celestin Roncati, frua franca esperantisto (n. 1882)


• 
  1959: Sándor Sarkadi, rumania hungara skulptisto, pentristo (n. 1887)


• 
  1969: Judy Garland, usona kantistino kaj aktorino, rolinta en muzikalo La Sorĉisto de Oz (n. 1922)


• 
  1970: Dang Thuy Tram, vjetnama civila batalkirurgistino, murdita (n. 1943)


• 
  1971: Albert Maksay, rumania hungara pastro, teologia fakverkisto, poeto, tradukisto (m. 1897)


• 
  1974: Jenő Herskovits, rumania hungara kuracisto (n. 1889)


• 
  1987: Fred Astaire, usona dancisto kaj aktoro juddevena (n. 1899)


• 
  1990: Ilja Frank, soveta Nobelpremiita fizikisto pro Ĉerenkov-radiado (n. 1908)


• 
  2003: Vasil Bykaŭ, belorusa verkisto kaj socia aganto verkanta pri la dua mondmilito kaj stalinismo (n. 1924)


• 
  2008: George Carlin, usona aktoro, humuristo kaj komediisto (n. 1937)


• 
  2009: Karel Van Miert, belga politikisto de Flandra Regiono, membro de Eŭropa Komisiono (n. 1942)


• 
  2013: Loránd Lohinszky, rumania hungara aktoro (n. 1924)


• 
  2015: Laura Antonelli, itala filma aktorino, seksosimbolo (n. 1941)


• 
  2015: James Horner, usona komponisto de filma muziko (n. 1953)


• 
  2018: Rezső Nyers, hungara politikisto kaj ministro (n. 1923)


• 
  2018: Felicia Langer, germana-israela advokatino poldevena aganta por solvo de la araba-israela konflikto, defendantino de palestinanoj en militkortumoj, distingita per la Federacia Meritkruco kaj la Premio de ĝusta vivo (n. 1930)

Specialaj tagoj kaj festoj |

• Hodiaŭ, laŭ okcidenta astrologio, komenciĝas la periodo de Kankro.


• 
  Romkatolika Kalendaro:
  
  
  
  • 
    Albano, la unua brita martiro
  
  
  • 
    Inocento la 5-a, papo, dominikano
  
  
  • Sankta Paŭleno el Nola
  
  
  • Sanktaj episkopo Johano Fisher kaj Thomas More, martiroj
    
  
  
  
  


• 
  Salvadoro: Tago de instruisto
  

Tagoj de semajno |

La 22-a de junio estas (laŭ gregoria kalendaro):

• 
  Dimanĉo en jaroj: 1586 1597 1603 1608 1614 1625 1631 1636 1642 1653 1659 1664 1670 1681 1687 1692 1698 1704 1710 1721 1727 1732 1738 1749 1755 1760 1766 1777 1783 1788 1794 1800 1806 1817 1823 1828 1834 1845 1851 1856 1862 1873 1879 1884 1890 1902 1913 1919 1924 1930 1941 1947 1952 1958 1969 1975 1980 1986 1997 2003 2008 2014 2025 2031 2036 2042 2053 2059 2064 2070 2081 2087 2092 2098;


• 
  Lundo en jaroj: 1587 1592 1598 1609 1615 1620 1626 1637 1643 1648 1654 1665 1671 1676 1682 1693 1699 1705 1711 1716 1722 1733 1739 1744 1750 1761 1767 1772 1778 1789 1795 1801 1807 1812 1818 1829 1835 1840 1846 1857 1863 1868 1874 1885 1891 1896 1903 1908 1914 1925 1931 1936 1942 1953 1959 1964 1970 1981 1987 1992 1998 2009 2015 2020 2026 2037 2043 2048 2054 2065 2071 2076 2082 2093 2099;


• 
  Mardo en jaroj: 1582 1593 1599 1604 1610 1621 1627 1632 1638 1649 1655 1660 1666 1677 1683 1688 1694 1700 1706 1717 1723 1728 1734 1745 1751 1756 1762 1773 1779 1784 1790 1802 1813 1819 1824 1830 1841 1847 1852 1858 1869 1875 1880 1886 1897 1909 1915 1920 1926 1937 1943 1948 1954 1965 1971 1976 1982 1993 1999 2004 2010 2021 2027 2032 2038 2049 2055 2060 2066 2077 2083 2088 2094;


• 
  Merkredo en jaroj: 1583 1588 1594 1605 1611 1616 1622 1633 1639 1644 1650 1661 1667 1672 1678 1689 1695 1701 1707 1712 1718 1729 1735 1740 1746 1757 1763 1768 1774 1785 1791 1796 1803 1808 1814 1825 1831 1836 1842 1853 1859 1864 1870 1881 1887 1892 1898 1904 1910 1921 1927 1932 1938 1949 1955 1960 1966 1977 1983 1988 1994 2005 2011 2016 2022 2033 2039 2044 2050 2061 2067 2072 2078 2089 2095;


• 
  Ĵaŭdo en jaroj: 1589 1595 1600 1606 1617 1623 1628 1634 1645 1651 1656 1662 1673 1679 1684 1690 1702 1713 1719 1724 1730 1741 1747 1752 1758 1769 1775 1780 1786 1797 1809 1815 1820 1826 1837 1843 1848 1854 1865 1871 1876 1882 1893 1899 1905 1911 1916 1922 1933 1939 1944 1950 1961 1967 1972 1978 1989 1995 2000 2006 2017 2023 2028 2034 2045 2051 2056 2062 2073 2079 2084 2090;


• 
  Vendredo en jaroj: 1584 1590 1601 1607 1612 1618 1629 1635 1640 1646 1657 1663 1668 1674 1685 1691 1696 1703 1708 1714 1725 1731 1736 1742 1753 1759 1764 1770 1781 1787 1792 1798 1804 1810 1821 1827 1832 1838 1849 1855 1860 1866 1877 1883 1888 1894 1900 1906 1917 1923 1928 1934 1945 1951 1956 1962 1973 1979 1984 1990 2001 2007 2012 2018 2029 2035 2040 2046 2057 2063 2068 2074 2085 2091 2096;


• 
  Sabato en jaroj: 1585 1591 1596 1602 1613 1619 1624 1630 1641 1647 1652 1658 1669 1675 1680 1686 1697 1709 1715 1720 1726 1737 1743 1748 1754 1765 1771 1776 1782 1793 1799 1805 1811 1816 1822 1833 1839 1844 1850 1861 1867 1872 1878 1889 1895 1901 1907 1912 1918 1929 1935 1940 1946 1957 1963 1968 1974 1985 1991 1996 2002 2013 2019 2024 2030 2041 2047 2052 2058 2069 2075 2080 2086 2097.