Gfyuki

Solresolo
Solresol
Skribo	muzikaj tonoj
Kreinto	Jean François Sudre
Dato	ekde 1817
Lingvistika klasifiko
Planlingvo
Lingvaj kodoj
Lingvaj kodoj
ISO 639-2	art
Angla nomo	Solresol
Franca nomo	Solresol
v • d • r

Solresol /sore'sol/ estas apriora artefarita helplingvo verkita de Jean François Sudre (1787-1862). Li komencis prilabori ĝin en 1817. En 1827, li prezentis la projekton al Akademio de Belartoj de Francio de Parizo. La Institut de France aprobis ĝin en 1827, 1833, 1839 kaj en 1856. Ankaŭ multaj provincaj akademioj de Francio favoris al ĝi. En la Internacia ekspozicio de Parizo 1855 Sudre estas premiita per dek mil frankoj, kaj en Internacia ekspozicio de Londono 1862 li ricevis honoran medalon.

Ĝi havis siatempe iom da sukceso, Napoleono la 3-a iomete interesiĝis pri Solresol kaj, laŭdire, stipendiis Sudre, ankaŭ Victor Hugo, Alphonse de Lamartine, kaj aliaj interesiĝis pri ĝi, sed ĝi estis rapide forgesita pro la sukceso de aliaj lingvoj: Volapük kaj poste Esperanto. Solresolo estas grava por la historio de planitaj lingvoj laŭ multaj vidpunktoj: ĝi estis la unua artefarita lingvo kies projekto estis serioze atentata de la publiko, ĝi estis pionira en la ideo pri modernaj interlingvoj kaj, fine, estis la unua interlingvo kiu havis parolantojn. La finan projekton la vidvino de Sudre publikigis nur en 1866, eble, pro tio, la ĝenerala publiko konis ĝin tro malfrue.

Priskribo |

Solresol uzas alfabeton el sep simboloj, nome la sep tonojn de la baza solfeĝo, de kiuj venas ankaŭ la (parola) nomo de la lingvo (Sol-Re-Sol). Per la solfeĝaj tonoj eblas zumi aŭ fajfi la lingvon aŭ ludi ĝin per muzika instrumento; uzante la latinliterajn nomojn (Do, Re, Mi, Fa, Sol, La, Si) eblas skribi la lingvon. Oni rajtas mallongigi forlasante la lastan literon (Solresol → Sorso). Louis Couturat diris, ke Sudre agis kiel homo kiu "kreis biciklon, kiu ankaŭ servas kiel boato".

Solresol estas arbitra lingvo: la vortoj estas konstruitaj a priori, sed sen rigida logika pripenso. La simplaj vortoj havas 3 notojn; la kunmetitaj estas dividitaj inter kategorioj per prefikso: DO por homoj kaj rilataj aferoj, RE por la domo, MI por agoj ktp. Ekzemple :

• Rdfs : vestaĵoj > Rdrf : ĉemizo;


• Drd: tempo > Drm: tago > Drf: semajno > Drso: monato > Drl: jaro > Drs: jarcento;

Oni inversigas la literojn por konstrui la malon de vorto : fs signifas multe, sf malmulte.

Aliaj ekzemploj:

• Dmso= dio/Somd= diablo

La inan formon de substantivoj oni faras per la longigo de lasta vokalo de la vorto: sisol (sinjoro) > siso:l (sinjorino). La pluralon oni markas per la dubligo de la unua konsonanto de lasta silabo: dofa (li) > doffa (ili maskla). Tio tre malfaciligas la prononcon kaj komprenon.

La artikolo "la" estas deklinata:

• 
  nominativo/akuzativo: La;


• 
  dativo: Fa;


• 
  genitivo/ablativo: Lasi.

La adjektivo kaj la verbo estas neŝanĝeblaj.

Nombroj (1-10): redodo, remimi, refafa, resolsol, relala, resisi, mimido, mimire, mimifa, mimisol.

Per kombinado 11 732 vortoj fareblas kun maksimume 5 silaboj sufiĉe por normala lingvo.

Ekzemploj:

• 
  Dore milasi domi. – „Mi amas vin.“


• 
  Dore domilado solresol, – „Mi parolas solresole.“

Filmo |

En la fimo Close Encounters of the Third Kind de Steven Spielberg Solresol estis uzata fare de eksterteruloj por kontakti kun la teranoj.

Bibliografio |

• Cherpillod, André. Dore Domilado Solresol (Mi parolas solresole). Eld. La Blanchetière, Courgenard, 2008. 27 p. — ISBN 2906134813
  

• Gajewski, Boleslas. Grammaire du Solresol, ou langue universelle de Fr. Sudre. Paris: 1902 (44 p.)

• Rapports sur la langue musicale: inventée par M. F. Sudre, approuvée par l'Institut royal de France et opinion de la presse française, belge et anglaise sur les différentes applications de cette science. [Paris]: Impr. de Ve Dondey-Dupré, [1836?]. 72 p.; 23 cm

• Sudre, Jean Francois. Langue musicale universelle. Paris: 1866 (480+ p.). PM 8008. S94

Vidu ankaŭ |

• Lingvistiko


• Listo de lingvoj


• Lingva familio


• Eaiea

Eksteraj ligiloj |

• 
  france Grammaire du solresol.


• 
  angle The Solresol Place.


• 
  Verkoj pri Solresolo en la Kolekto por Planlingvoj kaj Esperantomuzeo