Ronald Reagan
Ronald Reagan | |
Oficiala portreto de Ronald Reagan en 1981 | |
40-a Prezidento de Usono | |
En funkcio: 20-a de januaro 1981 – 20-a de januaro 1989 | |
Vicprezidento | George H. W. Bush |
---|---|
Antaŭulo | Jimmy Carter |
Sekvanto | George H. W. Bush |
33-a Guberniestro de Kalifornio | |
En funkcio: 3-a de januaro 1967 – 7-a de januaro 1975 | |
Antaŭulo | Edmund G. "Pat" Brown, Sr. |
Sekvanto | Edmund G. "Jerry" Brown, Jr. |
Naskiĝo | 6-an de februaro 1911 (1911-02-06) en Tampico, Illinois, Usono |
Morto | 5-an de junio 2004 (2004-06-05) (93-jara) en Bel Air, Los Angeles, Kalifornio, Usono |
Nacieco | usonano |
Politika partio | Respublikano |
Edz(in)o | Nancy Reagan |
Infanoj | Maureen Reagan Christine Reagan Michael Reagan (adoptita) Patti Reagan Ron Reagan |
Alma mater | Eureka College |
Okupo | aktoro |
Subskribo | |
Ronald Reagan | |
Reagan en Cowboy from Brooklyn en 1938. | |
Naskonomo | Ronald Wilson Reagan |
Naskiĝo | 6-an de februaro 1911 (1911-02-06) en Tampico, Ilinojso, Usono |
---|---|
Morto | 5-an de junio 2004 (2004-06-05) (93-jara) en Bel Air, Kalifornio, Usono |
Aktivaj jaroj | Kiel aktoro: 1937 - 1965 |
Edz(in)o | Nancy Reagan |
Oficiala retejo | web.archive.org/web/20090122181836/http://www.whitehouse.gov/about/presidents/ronaldreagan/ |
Ronald Wilson REAGAN [ron'ld rejg'n] (naskiĝis la 6-an de februaro, 1911, mortis la 5-an de junio, 2004) estis la kvardeka prezidanto de Usono. Li vivis plej longe el la usonaj prezidantoj.
Reagan naskiĝis en Tampico, Ilinojo. Li laboris unue kiel radio-anoncisto de sportaj eventoj, kaj poste (1937) kiel aktoro por Warner Brothers. Post la dua mondmilito li apogis la liberalan Demokratan Partion, sed dumtempe helpos la fifaman komunisto-ĉasan Holivudan komisionon. Li batalis kontraŭ komunistoj en la kinofilma industrio kaj elektiĝis sepfoje kiel la prezidanto de la sindikato de kinofilmaj aktoroj "The Screen Actors Guild". (Ĝis 1966 lia politika konvinko ŝanĝiĝis kaj en 1966 li komencis sian politikan karieron per esti alelektita guberniestro de Kalifornio (37 jarojn post tio denove venkis aktoro tie, nome Arnold Schwarzenegger). Li reelektiĝis en 1970. En 1980 li estis alelektita prezidanto de Usono kaj gajnis duan periodon en 1984. En 1984 li venkis en 49 el la 50 ŝtatoj. En la centro de lia politiko staris la antikomunismo (nomis Sovetunion Akso de la Malbono). Li parolis tre klare kaj efike al la civitanoj kaj promesis reakiri la memfidon post la Vjetnama fiasko. Li parolis ofte pri la aparta valoro de Usono.
Li edziĝis dufoje; la unua edzino estis Jane Wyman, kaj la dua estas Nancy Davis. Li estis presbiteriano. En 1994, li verkis "Leteron al la Usona Popolo" en kiu li skribis ke li suferas pro la morbo de Alzheimer. Post tio li ne surprenis oficialan sinprezenton, sed li vizitis sian buroon ĝis 1999.
Subtenantoj de Reagan opinias ke lia firma sinteno pri la Sovetunio helpis en ĝia disfalo. Kritikoj atribuas la disfalon al internaj kaŭzoj, kiujn antaŭhelpis la eksport-malpermeso de la plej modernaj teknologioj, la devigita armado tiel ekonomia kolapso en la Sovetunio. (La armadon kaj la ekonomian kreskon de la Reagan-a periodo financis aliaj ŝtatoj per aĉeto de ŝtataj valorpaperoj).
Reagan intencis vundi kaj helpi detrui Komunismon. Tiucele li sendis helpon al la Pola sindikato nekomunista Solidarnośc, li sendis helpon al tiuj en Afganujo kiuj batalis kontraŭ la soldatoj Sovetuniaj, li malpermesis sendi modernajn teknologion al la Sovetunio por ne helpi la ekonomion Sovetan. Per la usonaj misiloj "Stinger", Afganaj batalantoj detruis multajn aeroplanojn sovetajn. Kiel la Komunistoj ŝtatoj antaŭe sendis helpon al Vjetnamaj soldatoj kiuj mortigis Usonajn soldatojn, Usono sendis helpon al Afganaj soldatoj kiuj mortigis Sovetajn soldatojn.
Kiel prezidento Reagan parolis elokvente kontraŭ Komunismo. Li priskribis la Sovetunion kiel "la malbona imperio". En Berlino li paroladis pri la fifama Berlinmurego dirante "Sinjoro Gorbaĉev, disfaligu tiun muron!" Liaj prelegoj donis esperon al la kontraŭkomunistaj malliberuloj en la Sovetunio.
Ronald Reagan estas kavaliro de la Ordeno de la Blanka Aglo, la plej alta ŝtata honorigo de la Pola Respubliko.
Dum lia administrado (1981-1989) okazis;
1981- Sensukcesa murda atenco je la 30-a de marto fare de John Hinckley. James Brady estis paralizita en la atako.- 1981- La ekonomia politiko de Supply-Side (Reaganomics}
- 1981- La milito kontraŭ la disvastiĝo de komunismo - Libio, Nord-Koreio, Kubo, Nikaragvo
1986- Skandalo Iran-Contra
- 1986- Reagan renkontas Gorbachev en Islando pri la usona Plano por Strategia Defendo (ĵurnale Star Wars)
Eksteraj ligiloj |
- http://www.whitehouse.gov/history/presidents/rr40.html
- http://www.reagan.utexas.edu
- http://www.hooverdigest.org/043/friedman.html
- Ronald Reagan - Video & Audio | Biography | Speeches | Photos | Quotes - by Hagberg Media
- Esperanta traduko de la Letero al la Usona Popolo de Ronald Reagan pri lia malsano Alzheimer
Ĉefaj eventoj (1945–1961) | Ĉefaj eventoj (1962–1991) | Specifaj artikoloj | Ĉefaj partoprenintoj | Pliaj gravaj personoj |
---|---|---|---|---|
Ĝenerala kronologio:
1940-aj jaroj:
1950-aj jaroj:
1960-aj jaroj:
| 1960-aj jaroj (daŭrigo):
1970-aj jaroj:
1980-aj jaroj:
1990-aj jaroj:
Daŭrantaj konfliktoj:
|
|
Politikaj ĉefuloj:
| Politikaj ĉefuloj:
|
|
Antaŭe: | 40-a Prezidento de Usono | Poste: | |
---|---|---|---|
Jimmy Carter | 1981-1989 | George H. W. Bush |