Digital rights management




DRM (angle «digital rights management» — cifereca administrado de rajtoj, neoficiale fojfoje «digital restrictions management» — cifereca administrado de limigoj, ruse «ТСЗАП» — teĥnikaj rimedoj de protekto de aŭtorrajtoj) estas teĥnikaj rimedoj uzataj por limigi aŭ malebligi iujn uzmanierojn de verkoj en cifereca formo.




Enhavo






  • 1 Ekzemploj de DRM


    • 1.1 Muzikaj KDoj




  • 2 Problemoj


    • 2.1 Necifereco de homoj


    • 2.2 Intenca malutilaĵo, malhelpo al laŭleĝaj uzoj


      • 2.2.1 Malakordo ĉe kunesto de limigitaĵoj kun pli liberaj funkcioj




    • 2.3 Postulo de io cetere akcesora


    • 2.4 Kontraŭagado




  • 3 Referencoj


  • 4 Vidu ankaŭ


  • 5 Eksteraj ligiloj





Ekzemploj de DRM |



Muzikaj KDoj |


En la jaro 2005-a aĉetintoj de muzikaj KDoj de «Sony BMG Music Entertainment» malkovris, ke ĉe provo aŭskulti la muzikon en komputilo kun Vindozo, en la komputilon instaliĝas programo, kiu kaŝas sin simile al komputila viruso aŭ spiona programaro, por gardi la muzikon de kopiado. Baldaŭ aperis kutima fia programaro, kiu uzis tion por kaŝi sin mem.[1][2][3]



Problemoj |



Necifereco de homoj |


Homo bezonas neciferecan eligon de informoj, en formo de sonoj, bildoj ks. Se oni povas spekti aŭ aŭskulti ion, oni povas ĝin registri aŭ foti ks, eĉ kvankam kvalito malboniĝas. Por kontraŭi tion, oni provis aldoni al la eligaĵo bruon, kiu devis malhelpi pli al registrado, ol al homa perceptado.



Intenca malutilaĵo, malhelpo al laŭleĝaj uzoj |


«Free Software Foundation» (per kampanjo «Defective by Design»), «Electronic Frontier Foundation» kaj aliaj kontraŭas aldonon al komercaĵoj de funkcioj destinitaj sole por limigo de ties utileco, ekzemple per malebligo de kopiado, ŝanĝado aŭ legado de dosieroj.


Tiaj iloj, ofte inkluzivataj en (ordinare malliberajn) programojn kaj aparatojn prilaborantajn verkojn,[4] estas lastatempe reklamataj kiel avantaĝoj, ebligantaj spektadon de altkvalitaj filmoj (ekzemple ĉar unu DRM, se ĝi ne povas malebligi kopiadon pro necifereco aŭ aliaj ecoj de la kontakto, intence malbonigas la kvaliton de informoj aŭ tute rifuzas sendi ilin), dum senpere ili estas destinitaj sole por malhelpi certajn agojn pri tiuj filmoj, kaj malhelpas tiujn agojn sen distingi ĉu ili estas laŭleĝaj (ekzemple, pro justa uzo kiel citado, sekurkopiado, transformado en alian informaranĝon, uzado per alia aparato; libereco de la verko, revendo/fordono ktp; aŭ pro leĝa eksvalidiĝo de kopirajto) aŭ ne.[5]


En iuj landoj oni ne rajtas malfunkciigi tian ilon, aŭ produkti ilon por tia malfunkciigo, eĉ se tio estas necesa por laŭleĝa uzo.[6][7] Se malfunkciigi malhelpan ilon kontraŭleĝe estas pli facile, ol laŭleĝe, tiam laŭleĝaj uzoj estas malhelpataj pli, ol kontraŭleĝaj.[8]



Malakordo ĉe kunesto de limigitaĵoj kun pli liberaj funkcioj |


En la jaro 2010 la firmao «Sony Computer Entertainment» nuligis en jam venditaj ludkonzoloj «PlayStation 3» la eblon instali GNU-Linuksajn operaciumojn. «Sony» asertis, ke temis pri «sekurecaj kialoj», por protekti la sekurecon de sistemoj de la uzantoj, sed poste konfesis, ke temis pri protekto de ĝia «intelekta proprieto» (pro fuŝeto en la aparato oni sukcesis uzi la funkcion por kompreni, kiel laŭvole instali programojn en ĝian ludan parton). Kelkaj uzantoj ekprocesis kontraŭ «Sony», citante, ke «Sony» forte reklamis la funkcion, ke multaj posedantoj de la ludkonzolo aĉetis ĝin ĝuste pro tiu funkcio (interalie por konekti grandan kvanton de la ludkonzoloj por ricevi malmultekostan esploran komputilgrapolon[9]), kaj ke reprezentantoj de «Sony» plurfoje certigis la aĉetintojn, ke tiu funkcio ne estos forigita.[10][11][12]



Postulo de io cetere akcesora |


Krom tio, iuj el la iloj postulas, ke oni uzu specialan komputilan programon, aŭ havu retkonekton, eĉ se tiu programo aŭ retkonekto ne rilatas al uzo de tiuformaj verkoj.[13] Tiam, sole pro la DRM, la verkoj povas esti uzeblaj ne per ĉiuj komputiloj aŭ operaciumoj[14][15] kaj ne en ĉiuj lokoj kie tiuspecaj verkoj kutime estas uzeblaj. Se tia ilo postulas por uzado de verkoj ĉiaman aŭ fojfojan retan konekton al iu servilo por certiĝi pri laŭleĝeco de la uzado, tiam kiam la necesa retkonekto aŭ la servilo malfunkcias, la verkokopio fariĝas neuzebla.[16] Se posedanto de la servilo decidas ne plu subteni ĝin, ĉiuj aĉetitaj kopioj tiel protektitaj fariĝas senutilaj.[17][18] Eĉ sen tio provizantoj de tiaj servoj povas ŝanĝi la uzkondiĉojn.[5]



Kontraŭagado |


Permesiloj de «Creative Commons» malpermesas apliki al la verko ilojn, limigantajn ies kapablon uzi rajtojn donatajn per la permesiloj.[19]GNU GPLv3 havas kondiĉon, ke nenio licencita per la permesilo estu leĝe konsiderata kiel DRM kiun oni ne rajtas malfunkciigi.[20][21]



Referencoj |





  1. ↑ http://lenta.ru/articles/2005/12/13/drm/


  2. ↑ http://lenta.ru/news/2006/01/12/sony1/


  3. ↑ http://www.pcworld.com/article/125838/settlement_ends_sony_rootkit_case.html


  4. ↑ http://www.linux.com/archive/articles/54587 (anglalingve)

  5. ↑ 5,05,1https://www.eff.org/pages/customer-always-wrong-users-guide-drm-online-music


  6. ↑ http://arstechnica.com/tech-policy/news/2012/03/stop-innovating-please-kaleidescape-loses-dvd-ripping-case.ars


  7. ↑ https://ripmixmake.org/


  8. ↑ Greenpirate (1-a de aprilo 2012). How Adobe DRM Requires People to Pirate Library Books (angle). TorrentFreak. Alirita la 2-a de aprilo 2012.


  9. ↑ http://www.unh.edu/news/cj_nr/2008/june/ds17space.cfm


  10. ↑ http://www.groklaw.net/article.php?story=20110218181557455


  11. ↑ http://ps3.ign.com/articles/108/1088481p1.html


  12. ↑ http://arstechnica.com/gaming/news/2010/04/ps3-linux-support-removal-begets-class-actin-lawsuit.ars


  13. ↑ enigmax (2-a de aprilo 2012). New Xbox DRM Will Require Always-On Internet (angle). TorrentFreak. Alirita 2-a de aprilo2012.


  14. ↑ http://wesleytech.com/why-is-netflix-ignoring-linux/2072/


  15. ↑ http://www.techrepublic.com/blog/opensource/the-netflix-linux-conjecture-how-netflix-snubs-the-linux-community/1745


  16. ↑ http://www.escapistmagazine.com/news/view/98927-Ubisoft-DRM-Authentication-Servers-Go-Down


  17. ↑ https://archive.is/20120529125546/www.wired.com/listening_post/2008/04/microsoft-pulli/


  18. ↑ http://www.techdirt.com/articles/20111031/13425616573/ding-dong-another-drm-is-dead-with-it-all-files-you-thought-you-bought.shtml


  19. ↑ http://wiki.creativecommons.org/Baseline_Rights


  20. ↑ http://www.gnu.org/licenses/gpl-faq.html#DRMProhibited


  21. ↑ http://www.gnu.org/licenses/gpl.html#section3




Vidu ankaŭ |



  • La rajto legi


  • Trusted Computing («Fidinda komputado») protektas komputilon de agoj, ne aprobitaj de ĝia posedanto aŭ ĝia produktinto, do ĝi povas protekti informojn ekzemple de agoj de fia programaro kaj de la posedanto mem de la komputilo.



Eksteraj ligiloj |



  • Cifereca Dostojevskij (rakonto «Лицензионный Достоевский или конец эры бумажных книг» de Stas Kozlovskij, tradukita el la rusa de skirlet)



-

Popular posts from this blog

Ponta tanko

Image
Usona ponta tanko M60A1 Ponta tanko estas, simile kiel kirasita savveturilo, inter specialaj kirasitaj transportiloj. Kiel pontaj tankoj eblas konsideri ĉiujn memmovigaj rimedoj ebligantaj superi obstaklojn ĝis larĝeco 24 metroj rekte en spaco de bataloperacoj. Ties ĉefa tasko estas ebligi al la propraj taĉmentoj daŭrigi en rapida antaŭenirado sen senbezona reteniĝo. El tio pli-malpli rezultas taktikaj-teknikaj postuloj, kiujn ili devas plenumi. Precipe temas pri kapablo operacii komune kun unue-sinsekvaj taĉmentoj kaj transpontigi obstaklojn dum kelke da minutoj. This page is only for reference, If you need detailed information, please check here
Read more

Tantalo (mitologio)

Image
Ĉi tiu artikolo temas pri mitologio. Por aliaj signifoj vidu la paĝon Tantalo (apartigilo) . Tantalo , laŭ Gioacchino Assereto. Laŭ la helena mitologio, Tantalo (el la greka Τάνταλος , ŝancelanta aŭ tre malfeliĉa ) estis filo de Zeŭso kaj la oceanidino Pluto, laŭ la plej divastigata versio. Li estis reĝo de Frigio [1] aŭ de la monto Sipilo, en Lidio (Malgrandazio) [2] kaj post sia morto li suferis eternan torturadon ĉe la Tartaro, la plej profunda parto de Hadeso, rezervita por la plej perversaj homoj. Tamen, kelkaj rakontoj asertas ke li estis reĝo de Argo aŭ de Korinto [3] , aŭ ke li migris norden el la monto Sipilo por akiri la tronon de Paflagonio, el kie Ilo forpelis lin pro tio, ke Tantalo forkaptis kaj seksperfortis lian fraton Ganimedon [4] , kaj tiel ofendis la diojn. Verŝajne li ankaŭ regis urbon en okcidenta Anatolio, kiun oni nomis Tantalis [5] pro li, aŭ Sipilo , pro la monto sur kies flanko ankoraŭ staras ĝiaj ruinaĵoj [6] . Laŭ la geografiisto Strabo,...
Read more

Erzsébet Schaár

Image
Erzsébet Schaár Memportreto de Erzsébet Schaár en Pécs Personaj informoj Naskiĝo 27-an de julio 1908 ( 1908-07-27 ) en Budafok Morto 29-an de aŭgusto 1975 ( 1975-08-29 ) (67-jara) en Budapeŝto Ŝtataneco Hungario Profesio skulptisto Familianoj Edz(in)o Tibor Vilt v   •   d   •   r Erzsébet Schaár [erĵEbet ŝAr], laŭ hungarlingve kutima sinsekvo Schaár Erzsébet estis hungara skulptisto. Ŝia edzo estis Tibor Vilt. Déryné Széppataki Róza en Miskolc fare de Erzsébet Schaár Erzsébet Schaár [1] naskiĝis la 27-an de julio 1908 en Budafok, ŝi mortis la 29-an de aŭgusto 1975 en Budapeŝto. Enhavo 1 Biografio 2 Elektitaj solaj ekspozicioj 3 Elektitaj kolektivaj ekspozicioj 4 Elektitaj skulptaĵoj 5 Elektitaj disĉiploj 6 Fontoj 7 Referencoj Biografio | Erzsébet Schaár studis en Industriarta Lernejo, poste en Reĝa Belarta Altlernejo (1924-1926). Ŝia ĉefinstruisto estis Zsig...
Read more