Gfyuki

Jawaharlal Nehru जवाहरलाल नेहरू
Jawaharlal Nehru en la jaro 1920
1-a Ĉefministro de Barato
En funkcio: 15-a de aŭgusto 1947 – 27-a de majo 1964
Prezidento	Rajendra Prasad kaj Sarvepalli Radhakrishnan
Antaŭulo	pozicio kreita
Sekvanto	Gulzarilal Nanda
1-a Ministro pri eksteraj aferoj
En funkcio: 15-a de aŭgusto 1947 – 27-a de majo 1964
Antaŭulo	pozicio kreita
Sekvanto	Gulzarilal Nanda
Ministro de Financoj de Barato
En funkcio: 8-a de oktobro 1958 – 17-a de novembro 1959
Antaŭulo	T. T. Krishnamachari
Sekvanto	Morarji Desai
Naskiĝo	14-a de novembro 1889 en Allahabad, Unuiĝintaj Provincoj, Brita Hindio
Morto	27-a de majo 1964 en Nov-Delhio, Barato
Nacieco	baratano
Edz(in)o	Kamala Nehru
Infanoj	Indira Gandhi
Religio	Agnostikulo aŭ ateisto
v • d • r

Jawaharlal Nehru [Ĝavaharlal' Neru] (जवाहरलाल नेहरू  en la hindia) (14-an de novembro 1889 en Alahabado, 27-an de majo 1964), estis la unua ĉefministro de la sendependa Barato. Li estis centra figuro en politiko de Barato dum multe de la 20a jarcento. Li regis en Barato el ties establo kiel sendependa lando en 1947 ĝis sia morto en posteno en 1964. Nehru estas konsiderata la arkitekto de moderna barata nacti-ŝtato: suvereno, socialisto, nereligiulo, kaj demokrata respublikano.

Antaŭ la sendependeco li estis gvidanto en la Barata Nacia Kongreso kaj fariĝis vera famulo okaze de la lukto por barata sendependeco, ankaŭ pro sia amikeco kun la Mahatmo Gandhio. Li estis la unua barata ĉefministro de la 15-a de aŭgusto 1947 ĝis la 27-a de majo 1964. Ofte nomita Pandit' (klerulo), Nehru estis verkisto kaj diletanta historiisto.

La filo de Motilal Nehru, eminenta advokato kaj naciisma ŝtatisto, Nehru estis diplomiĝinto de Trinity College kaj de la Inner Temple, kie li trejnis por esti apelaciadvokato. Post lia reveno al Hindio, li enskribiĝis ĉe la Allahabad Kasacia Kortumo, kaj prenis intereson pri nacia politiko, kio poste anstataŭigis lian advokatecon. Aktiva naciisto ekde liaj dekaĝulaj jaroj, Nehru iĝis altiĝanta figuro en hinda politiko dum la renversiĝoj de la 1910-aj jaroj. Li iĝis la eminenta gvidanto de la maldekstremaj frakcioj de la Barata Nacia Kongreso dum la 1920-aj jaroj, kaj poste de la tuta Kongreso, kun la silenta aprobo de lia mentoro, Gandhi. Kiel Kongresa Prezidento en 1929, Nehru postulis kompletan sendependecon de la Brita Hindio kaj iniciatis la decidan ŝanĝon de la Kongreso direkte al la maldekstro.

Nehru kaj la Kongreso dominis hindan politikon dum la 1930-aj jaroj kiel la lando proponita direkte al sendependeco. Lia ideo de laika naciŝtato estis ŝajne konfirmita kiam la Kongreso, sub lia gvidado, balais en la 1937-datitaj provincaj elektoj kaj formis la registaron en pluraj provincoj; aliflanke, la separista Muslima Ligo fartis multe pli malbona. Sed tiuj atingoj estis grave endanĝerigitaj en la sekvo de la Kvita Hindia Movado en 1942, kiu vidis la britojn efike dispremi la Kongreson kiel politika organizo. Nehru, kiu kontraŭvole atentis la postulon de Gandhi de tuja sendependeco, ĉar li deziris apogi la Aliancitan militinveston dum la Dua Mondmilito, venis for el longeca prizontempo al multe ŝanĝita politika pejzaĝo. La Islama Ligo sub lia maljuna Kongreso-kolego kaj nun bête noire, Muhammad Ali Jinnah, dominis islaman politikon en Hindio. Intertraktadoj inter Nehru kaj Jinnah por potencdividado malsukcesis kaj kolapsis al la sendependeco kaj sanga disigo de Hindio en 1947.

Nehru estis elektita fare de la Kongresokiel la unua ĉefministro de tiel sendependa Hindio, kvankam la demando de gvidado estis solvita same malproksime reen kiel 1941, kiam Gandhi agnoskis Nehru kiel sia politika heredanto kaj posteulo. Kiel ĉefministro, Nehru komencis realigi sian vizion de Hindio. La Konstitucio de Barato estis realigita en 1950, post kio li komencis ambician programon de ekonomiaj, sociaj kaj politikaj reformoj. Ĉefe, li vidis la transiron de Barato de monarkio ĝis respubliko, nutrante pluralan, plurpartian demokration. En ekstera politiko, Nehru prenis ĉefrolon en nealiancitismo projekciante Baraton kiel regiona hegemonio en Sudazio.

Sub la gvidado de Nehru, la Kongreso aperis kiel ĉienhava partio, dominante nacian kaj ŝtatnivelan politikon kaj venkante en sinsekvaj elektoj en 1951, 1957, kaj 1962. Li restis populara ĉe la homoj de Barato malgraŭ politikaj problemoj en siaj lastaj jaroj kaj fiasko de gvidado dum la Ĉin-barata Milito de 1962.

Biografio |

Gandhi kaj Nehru en 1942

Ekkariero (1889–1912) |

Jawaharlal naskiĝis en la 14-a de novembro 1889 en Alahabado, Brita Hindio, kaj estis filo de Motilal Nehru, riĉa advokato de la komunumo de Kaŝmiraj Panditoj,^[1] kaj grava gvidanto de la sendependista movado en Hindio, fakte dufoje prezidanto de la Barata Nacia Kongreso dum la epoko de la lukto por la Barata Sendependiĝo. Lia patrino, Swaruprani Thussu (1868–1938), devena el tre konata Kaŝmir-brahmina familio setlis en Lahore,^[2] estis la dua edzino de Motilal, ĉar la unua estis mortinta pro filnasko. Jawaharlal estis la plej aĝa el tri fratoj, el kiuj du fratinoj.^[1] La plej aĝa fratino, Vijaya Lakshmi, poste iĝis la unua virino prezidanto de la Ĝenerala Asembleo de Unuiĝintaj Nacioj.^[3] La plej juna fratino, nome Krishna Hutheesing, iĝis fama verkisto kaj aŭtoris kelkajn librojn pri sia frato.

La familio Nehru ĉ. 1890-aj jaroj

Nehru priskribis sian infanaĝon kiel "sirma kaj senproblema." Li kreskiĝis en etoso privilegia de riĉaj hejmoj inklude grandan palacan bienon nome Anand Bhawan. Lia patro edukis lin hejme per privataj respondeculopj.^[4] Sub influo de tutoro, Ferdinand T. Brooks, Nehru ekinteresiĝis en scienco kaj teozofio.^[5] Nehru sekve iniciiĝis en teozofia societo 13aĝa fare de familiamikino Annie Besant. Tamen, lia intereso en teozofio ne daŭris kaj li lasis la societon tuj post Brooks jam ne plu estis lia tutoro.^[6] Nehru verkis: "dum preskaŭ tri jaroj [Brooks] estis kun me kaj multmaniere li ege influis min."^[5]

La teozofiaj interesoj de Nehru kondukis lin al la studo de sanktaj libroj el Budhismo kaj Hinduismo.^[7] Laŭ B.R. Nanda, tiuj sanktaj libroj estis la "unua enkonduko [de Nehru] al la religia kaj kultura heredo de [Hindio]....[ili] havigis al Nehru la komencan elanon por [lia] longa intelekta vojo kiu finis... en lia verko Malkovro de Barato."^[7]

Nehru iĝis arda naciisto dum sia junaĝo. La Bura Milito kaj la Rus-Japana Milito intensigis sian sentaron. Pri tiu lasta li verkis, "[La] Japanaj venkoj kortuŝis mian entuziasmon... Naciismaj ideoj plenigis mian menson... Mi sopiris por hindia kaj azia liberecoj el la sklaveco fare de Eŭropo."^[5] Poste kiam Nehru estis komencinta sian institucian lernadon en 1905 ĉe Harrow, gravega lernejo en Anglio, li estis ege influita de verkoj de G.M. Trevelyan pri Garibaldi, kiujn li estis ricevinta kiel premioj pro sia akademia merito.^[8] Nehru vidis Garibaldi kiel revolucian heroon. Li verkis: "Vizioj de similaj faroj en Hindio venis antaŭe, de [mia] kuraĝa lukto por la libereco [de Hindio] kaj en mia menso Hindio kaj Italio iĝis strange kunmiksitaj."^[5]

Nehru vestanta uniformon ĉe Lernejo Harrow en Anglio

Jawaharlal studis juron en la Universitato de Kembriĝo. Nehru iris al Trinity College, Kembriĝo en oktobro 1907 kaj gradiĝis per honora gradiĝo en natura scienco en 1910.^[9] Dum tiu periodo, Nehru studis ankaŭ politikon, ekonomikon, historion kaj literaturon neregulare. Verkoj de Bernard Shaw, H.G Wells, J.M. Keynes, Bertrand Russell, Lowes Dickinson kaj Meredith Townsend estis bazo por multo de lia politika kaj ekonomika pensaro.^[5]

Nehru ĉe Allahabada Tribunalo

Post kompletigi sian gradigon en 1910, Nehru iris al Londono kaj restis tie du jarojn por juraj studoj ĉe la Urba Jurlernejo (Inner Temple).^[10] Dum tiu tempo, li plustudis la fakulojn de la Fabia Societo kiaj Beatrice Webb.^[5] Nehru pasis sian advokat-ekzamenon en 1912 kaj estis akceptita ĉe la advokat.^[10]

Post reveni al Hindio en aŭgusto 1912, Nehru engaĝiĝis per si mem kiel advokato ĉe Allahabada Tribunalo kaj klopodis labori kiel proces-advokato. Sed, male al sia patro, li havis nur neregulan intereson en sia profesio kaj emis nek al la jur-praktiko nek al kompanado de advokataj kolegoj. Nehru verkis: "Definitive la atmosferon ne estis intelekte stimuliga kaj sento de sengusta vivo kreskis ĉe mi.^[5] Lia engaĝiĝo en naciisma politiko iĝis laŭgrade anstataŭo de la jura praktiko en la venontaj jaroj.^[5]

Lukto por la Hindia Sendependeco (1912–47) |

Nehru en 1918 kun edzino Kamala kaj filino Indira

Post sia reveno en Hindion li engaĝis sin en la politika lukto. Li amikiĝis kun Mahatma Gandhi, kaj estis baldaŭ konsiderata ties politika heredanto.

En 1929 li estis nomumita prezidanto de la Partio, kaj poste denove en 1936, 1937, kaj fine en 1946.

En la procezo de sendependiĝo li kontraŭis la dispartigon de la subkontinento. Tamen, post tiu sendependiĝo li fariĝos la unua ĉefministro de Barato en 1947.

Nehru estis unu el la gvidantoj de la Movado de Nealiancitaj Landoj.

Lia posteularo fariĝos speco de dinastio en la lando, kun granda politika influo. Lia filino Indira Gandhi estos ĉefministro post 1966, kaj lia nepo Rajiv Gandhi post 1984.

Politikaj vidpunktoj |

Jawaharlal Nehru ĉe poŝtmarko de 1989 de Soveta Unio.

Laŭ vortoj de la prezidanto de UEA, Probal Dasgupta, okaze de la 120-a datreveno de lia naskiĝo:

• "Nehru rezolute efektivigis en sia lando modelon de socia evoluo -- la demokratian socialismon -- kiu kreis bazon por stabilaj interreagoj kun la cetera mondo. La fakto, ke la lando startis ĉe treege magra rimeda bazo, kaj la konataj malglatecoj de la demokratia sistemo, evidente malrapidigis la progreson en la batalo kontraŭ la malriĉeco, la analfabeteco, kaj aliaj problemoj, kiujn nia lando heredis de la pasinteco. Sed ni laboras senhalte por tiuj celoj.(...)

Nehru estis internaciisto kaj - en epoko kiam iuj naciistoj en Barato emis simpatii al la internacia dekstro - senkompromise opoziciis
al la faŝismo. Li estis amiko de la pionira internaciisto Robindronath Tagor, en kies lernejo edukiĝis kelkajn jarojn lia filino Indira Nehru Gandhi."

Bildaro |

• 
  

  

  
  

  
  

  Jawaharlal Nehru
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Busto de Nehru ĉe Aldwych, Londono
  

  
  

  
  

Notoj |

Bibliografio |

• Frank Moraes (2008). Jawaharlal Nehru. Jaico Publishing House. ISBN 978-8179926956.


• Sankar Ghose (1993). Jawaharlal Nehru. Allied Publishers. ISBN 978-8170233695.


• Jeffrey Kopstein (2005). Comparative Politics: Interests, Identitites, and Institutions in a Changing Global Order. Cambridge University Press. ISBN 978-1139446044.


• 
  Jawaharlal Nehru: Life and work de M. Chalapathi Rau, National Book Club (1a Januaro 1966)


• 
  Nehru: The Years of Power de Geoffrey Tyson (1966). London: Pall Mall Press.


• 
  Nehru: A Political Biography de Michael Brecher (1959). London: Oxford University Press.

Vidu ankaŭ |

• Familio Nehru-Gandhi

Eksteraj ligiloj |

Antaŭe:	1-a Ĉefministro de Barato	Poste:
	1947–1964	Gulzarilal Nanda (aktuala) Lal Bahadur Shastri

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo. Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton). Bonvolu aldoni parametron por plibone kategoriigi la paĝon.