Nobel-premio pri literaturo




La Nobel-Premio pri Literaturo (en la sveda: Nobelpriset i litteratur) estas premio aljuĝita ĉiujare de 1901, laŭ la heredaĵo de la inventisto Alfred Nobel, por literaturaj verkado "en ideala direkto".


La testamento de Alfred Nobel enhavas postulon pri la literatura premio, kiu kaŭzis multan konfuzon: ĝi estu donata al verkisto kiu agis "en ideala direkto" (svede i idealisk rigtning). Dum multaj jaroj, la akademio interpretis la vorton "ideala" kiel misskribo de "idealisma", kaj tial rifuzis doni la premion al ne-idealismaj verkistoj kiel Henrik Ibsen, August Strindberg kaj Lev Tolstoj. Poste, ĝi reviziis tiun interpreton, rigardis ĝin kiel tutsimple nekompreneblan kaj donis la premion ankaŭ al verkistoj kiel Dario Fo kaj José Saramago.





sidejo de la Sveda Akademio en Stokholmo


Intertempe aperis - aŭ pli ĝuste reaperis - finfine la sola beletraĵo de Nobel mem - la teatraĵo Nemesis (Nemeza). En ĝi oni povas vidi kiel li mem opiniis rilate al religio, eklezio kaj simile. Kelkaj do nun kredas, ke ĝuste Fo kaj Saramago eble estis la unuaj premiitoj tute laŭ la gusto de Alfred Nobel, ĉar laŭ ili "ideala" por li signifis lukti por siaj idealoj kontraŭ dio, eklezio, ŝtato kaj aliaj aŭtoritatoj.


La Nobel-premio pri literaturo estas donata laŭ decido de la Sveda Akademio.


Jenaj aŭtoroj ricevis la premion:




Enhavo






  • 1 1901-1920


  • 2 1921-1940


  • 3 1941-1960


  • 4 1961-1980


  • 5 1981-2000


  • 6 2001 - 2010


  • 7 2011 - nun


  • 8 Vidu ankaŭ


  • 9 Eksteraj ligiloj





1901-1920 |




1901 : Sully Prudhomme



1902 : Theodor Mommsen



1903 : Bjørnstjerne Bjørnson



1904 : Frederic Mistral kaj José Echegaray



1905 : Henryk Sienkiewicz



1906 : Giosuè Carducci



1907 : Rudyard Kipling



1908 : Rudolf Eucken



1909 : Selma Lagerlöf



1910 : Paul Heyse



1911 : Maurice Maeterlinck



1912 : Gerhart Hauptmann



1913 : Rabindranath Tagore



1914 : (ne aljuĝita)



1915 : Romain Rolland



1916 : Verner von Heidenstam



1917 : Karl Gjellerup kaj Henrik Pontoppidan



1918 : (ne aljuĝita)



1919 : Carl Spitteler



1920 : Knut Hamsun




1921-1940 |




1921 : Anatole France



1922 : Jacinto Benavente



1923 : William Butler Yeats



1924 : Władysław Stanisław Reymont



1925 : George Bernard Shaw



1926 : Grazia Deledda



1927 : Henri Bergson



1928 : Sigrid Undset



1929 : Thomas Mann



1930 : Sinclair Lewis



1931 : Erik Axel Karlfeldt



1932 : John Galsworthy



1933 : Ivan Bunin



1934 : Luigi Pirandello



1935 : (ne aljuĝita)



1936 : Eugene O'Neill



1937 : Roger Martin Du Gard



1938 : Pearl S. Buck



1939 : Frans Eemil Sillanpää



1940 : (ne aljuĝita)




1941-1960 |




1941 : (ne aljuĝita)



1942 : (ne aljuĝita)



1943 : (ne aljuĝita)



1944 : Johannes V. Jensen



1945 : Gabriela Mistral



1946 : Hermann Hesse



1947 : André Gide



1948 : T. S. Eliot



1949 : William Faulkner



1950 : Bertrand Russell



1951 : Pär Lagerkvist



1952 : François Mauriac



1953 : Winston Leonard Spencer Churchill



1954 : Ernest Hemingway,



1955 : Halldór Kiljan Laxness



1956 : Juan Ramón Jiménez



1957 : Albert Camus



1958 : Boris Pasternak



1959 : Salvatore Quasimodo



1960 : Saint-John Perse




1961-1980 |




1961 : Ivo Andrić



1962 : John Steinbeck



1963 : Giorgos Seferis



1964 : Jean-Paul Sartre (Li rifuzis la akcepton de la premio.)



1965 : Miĥail Ŝoloĥov



1966 : Samuel Josef Agnon kaj Nelly Sachs



1967 : Miguel Ángel Asturias



1968 : Kawabata Yasunari



1969 : Samuel Beckett



1970 : Aleksandr Solĵenicin



1971 : Pablo Neruda



1972 : Heinrich Böll



1973 : Patrick White



1974 : Eyvind Johnson kaj Harry Martinson



1975 : Eugenio Montale



1976 : Saul Bellow



1977 : Vicente Aleixandre



1978 : Isaac Bashevis Singer



1979 : Odysseas Elytis



1980 : Czesław Miłosz




1981-2000 |




1981 : Elias Canetti



1982 : Gabriel García Márquez



1983 : William Golding



1984 : Jaroslav Seifert



1985 : Claude Simon



1986 : Wole Soyinka



1987 : Iosif Brodskij



1988 : Nagib Mahfuz



1989 : Camilo José Cela



1990 : Octavio Paz



1991 : Nadine Gordimer



1992 : Derek Walcott



1993 : Toni Morrison



1994 : Oe Kenzaburo



1995 : Seamus Heaney



1996 : Wisława Szymborska



1997 : Dario Fo



1998 : José Saramago



1999 : Günter Grass



2000 : Gao Xingjian




2001 - 2010 |




2001 : Vidiadhar Surajprasad Naipaul



2002 : Imre Kertész



2003 : John Maxwell Coetzee



2004 : Elfriede Jelinek



2005 : Harold Pinter



2006 : Orhan Pamuk


2007 : Doris Lessing


2008 : Jean-Marie Gustave Le Clézio


2009 : Herta Müller


2010 : Mario Vargas Llosa



2011 - nun |




2011 : Tomas Tranströmer


2012 : Mo Yan


2013 : Alice Munro


2014 : Patrick Modiano


2015 : Svjatlana Aljeksijeviĉ


2016 : Bob Dylan


2017 : Kazuo Ishiguro




Vidu ankaŭ |



  • Nobel-premio pri fiziko

  • Nobel-premio pri kemio

  • Nobel-premio pri fiziologio aŭ medicino

  • Nobel-premio pri paco



Eksteraj ligiloj |




  • Kategorio Nobel-premio pri literaturo en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)




  • Listo de laŭreatoj angle


  • Nobelo aŭ stultaĵo, artikolo en Libera Folio pri la demando ĉu kandidatigi por literatura Nobelpremio E-lingvan verkiston aŭ ne kandidatigi. Aperis la 29-an de novembro 2018 esperante








v • d • r

Portantoj de Nobel-premio por literaturo 1901-1925

Sully Prudhomme (1901) •
Theodor Mommsen (1902) •
Bjørnstjerne Bjørnson (1903) •
Frédéric Mistral / José Echegaray (1904) •
Henryk Sienkiewicz (1905) •
Giosuè Carducci (1906) •
Rudyard Kipling (1907) •
Rudolf Eucken (1908) •
Selma Lagerlöf (1909) •
Paul Heyse (1910) •
Maurice Maeterlinck (1911) •
Gerhart Hauptmann (1912) •
Rabindranath Tagore (1913) •
Romain Rolland (1915) •
Verner von Heidenstam (1916) •
Karl Gjellerup / Henrik Pontoppidan (1917) •
Carl Spitteler (1919) •
Knut Hamsun (1920) •
Anatole France (1921) •
Jacinto Benavente (1922) •
William Butler Yeats (1923) •
Władysław Reymont (1924) •
George Bernard Shaw (1925)



1901–1925 • 1926–1950 • 1951–1975 • 1976–2000 • 2001–nuntempo







v • d • r

Portantoj de Nobel-premio por literaturo 1926-1950

Grazia Deledda (1926) •
Henri Bergson (1927) •
Sigrid Undset (1928) •
Thomas Mann (1929) •
Sinclair Lewis (1930) •
Erik Axel Karlfeldt (1931) •
John Galsworthy (1932) •
Ivan Alexejeviĉ Bunin (1933) •
Luigi Pirandello (1934) •
Eugene O'Neill (1936) •
Roger Martin du Gard (1937) •
Pearl S. Buck (1938) •
Frans Eemil Sillanpää (1939) •
Johannes Vilhelm Jensen (1944) •
Gabriela Mistral (1945) •
Hermann Hesse (1946) •
André Gide (1947) •
Thomas Stearns Eliot (1948) •
William Faulkner (1949) •
Bertrand Russell (1950)



1901–1925 • 1926–1950 • 1951–1975 • 1976–2000 • 2001–nuntempo







v • d • r

Portantoj de Nobel-premio por literaturo 1951-1975

Pär Lagerkvist (1951) •
François Mauriac (1952) •
Winston Churchill (1953) •
Ernest Hemingway (1954) •
Halldór Laxness (1955) •
Juan Ramón Jiménez (1956) •
Albert Camus (1957) •
Boris Leonidoviĉ Pasternak (1958) •
Salvatore Quasimodo (1959) •
Saint-John Perse (1960) •
Ivo Andrić (1961) •
John Steinbeck (1962) •
Jorgos Seferis (1963) •
Jean-Paul Sartre (aprezo rifuzita) (1964) •
Miĥail Aleksandroviĉ Ŝoloĥov (1965) •
Ŝmuel Josef Agnon / Nelly Sachs (1966) •
Miguel Ángel Asturias (1967) •
Jasunari Kawabata (1968) •
Samuel Beckett (1969) •
Aleksandr Solĵenicin (1970) •
Pablo Neruda (1971) •
Heinrich Böll (1972) •
Patrick White (1973) •
Eyvind Johnson / Harry Martinson (1974) •
Eugenio Montale (1975)



1901–1925 • 1926–1950 • 1951–1975 • 1976–2000 • 2001–nuntempo







v • d • r

Portantoj de Nobel-premio por literaturo 1976-2000

Saul Bellow (1976) •
Vicente Aleixandre (1977) •
Isaac Bashevis Singer (1978) •
Odysseas Elytis (1979) •
Czesław Miłosz (1980) •
Elias Canetti (1981) •
Gabriel García Márquez (1982) •
William Golding (1983) •
Jaroslav Seifert (1984) •
Claude Simon (1985) •
Wole Soyinka (1986) •
Iosif Brodskij (1987) •
Naguib Mahfouz (1988) •
Camilo José Cela (1989) •
Octavio Paz (1990) •
Nadine Gordimer (1991) •
Derek Walcott (1992) •
Toni Morrison (1993) •
Oe Kenzaburo (1994) •
Seamus Heaney (1995) •
Wisława Szymborska (1996) •
Dario Fo (1997) •
José Saramago (1998) •
Günter Grass (1999) •
Gao Xingjian (2000)



1901–1925 • 1926–1950 • 1951–1975 • 1976–2000 • 2001–nuntempo







v • d • r

Portantoj de Nobel-premio por literaturo 2001-2025

V. S. Naipaul (2001) •
Imre Kertész (2002) •
John Maxwell Coetzee (2003) •
Elfriede Jelinek (2004) •
Harold Pinter (2005) •
Orhan Pamuk (2006) •
Doris Lessing (2007) •
Jean-Marie Gustave Le Clézio (2008) •
Herta Müller (2009) •
Mario Vargas Llosa (2010) •
Tomas Tranströmer (2011) •
Mo Yan (2012) •
Alice Munro (2013) •
Patrick Modiano (2014) •
Svjatlana Aljeksijeviĉ (2015) •
Bob Dylan (2016) •
Kazuo Ishiguro (2017)



1901–1925 • 1926–1950 • 1951–1975 • 1976–2000 • 2001–nuntempo



-

Popular posts from this blog

Ponta tanko

Image
Usona ponta tanko M60A1 Ponta tanko estas, simile kiel kirasita savveturilo, inter specialaj kirasitaj transportiloj. Kiel pontaj tankoj eblas konsideri ĉiujn memmovigaj rimedoj ebligantaj superi obstaklojn ĝis larĝeco 24 metroj rekte en spaco de bataloperacoj. Ties ĉefa tasko estas ebligi al la propraj taĉmentoj daŭrigi en rapida antaŭenirado sen senbezona reteniĝo. El tio pli-malpli rezultas taktikaj-teknikaj postuloj, kiujn ili devas plenumi. Precipe temas pri kapablo operacii komune kun unue-sinsekvaj taĉmentoj kaj transpontigi obstaklojn dum kelke da minutoj. This page is only for reference, If you need detailed information, please check here
Read more

Tantalo (mitologio)

Image
Ĉi tiu artikolo temas pri mitologio. Por aliaj signifoj vidu la paĝon Tantalo (apartigilo) . Tantalo , laŭ Gioacchino Assereto. Laŭ la helena mitologio, Tantalo (el la greka Τάνταλος , ŝancelanta aŭ tre malfeliĉa ) estis filo de Zeŭso kaj la oceanidino Pluto, laŭ la plej divastigata versio. Li estis reĝo de Frigio [1] aŭ de la monto Sipilo, en Lidio (Malgrandazio) [2] kaj post sia morto li suferis eternan torturadon ĉe la Tartaro, la plej profunda parto de Hadeso, rezervita por la plej perversaj homoj. Tamen, kelkaj rakontoj asertas ke li estis reĝo de Argo aŭ de Korinto [3] , aŭ ke li migris norden el la monto Sipilo por akiri la tronon de Paflagonio, el kie Ilo forpelis lin pro tio, ke Tantalo forkaptis kaj seksperfortis lian fraton Ganimedon [4] , kaj tiel ofendis la diojn. Verŝajne li ankaŭ regis urbon en okcidenta Anatolio, kiun oni nomis Tantalis [5] pro li, aŭ Sipilo , pro la monto sur kies flanko ankoraŭ staras ĝiaj ruinaĵoj [6] . Laŭ la geografiisto Strabo,...
Read more

Erzsébet Schaár

Image
Erzsébet Schaár Memportreto de Erzsébet Schaár en Pécs Personaj informoj Naskiĝo 27-an de julio 1908 ( 1908-07-27 ) en Budafok Morto 29-an de aŭgusto 1975 ( 1975-08-29 ) (67-jara) en Budapeŝto Ŝtataneco Hungario Profesio skulptisto Familianoj Edz(in)o Tibor Vilt v   •   d   •   r Erzsébet Schaár [erĵEbet ŝAr], laŭ hungarlingve kutima sinsekvo Schaár Erzsébet estis hungara skulptisto. Ŝia edzo estis Tibor Vilt. Déryné Széppataki Róza en Miskolc fare de Erzsébet Schaár Erzsébet Schaár [1] naskiĝis la 27-an de julio 1908 en Budafok, ŝi mortis la 29-an de aŭgusto 1975 en Budapeŝto. Enhavo 1 Biografio 2 Elektitaj solaj ekspozicioj 3 Elektitaj kolektivaj ekspozicioj 4 Elektitaj skulptaĵoj 5 Elektitaj disĉiploj 6 Fontoj 7 Referencoj Biografio | Erzsébet Schaár studis en Industriarta Lernejo, poste en Reĝa Belarta Altlernejo (1924-1926). Ŝia ĉefinstruisto estis Zsig...
Read more