Berno
| Berno | ||
france: Berne, germane: Bern, itale: Berna | ||
| urbo | ||
 Federacia domo de Svislando (svisa parlamentejo) en Berno | ||
| ||
Oficiala nomo: Bern | ||
| Ŝtato |  Svislando | |
|---|---|---|
| Kantono | Berno | |
| Distrikto | Berno (ĝis 2009) | |
| Administra distrikto | Berno-Mezlando (ekde 2010) | |
| Historiaj regionoj | 4 - Libera regna urbo - Svisa Ĵurkomunumo - Helveta Respubliko - Berna Oberlando | |
| Montaro | Bernaj Alpoj | |
| Muzeo | Zentrum Paul Klee | |
| Rivero | Aro | |
| Situo | Berno | |
| - alteco | 542 m s. m. | |
| - koordinatoj | 46°57′04″N 07°26′19″E / 46.95111°N, 7.43861°O / 46.95111; 7.43861 (Berno) | |
| Plej alta punkto | ||
| - situo | Gurten | |
| - alteco | 864 m s. m. | |
| Plej malalta punkto | ||
| - situo | rivero Aro | |
| - alteco | 480 m s. m. | |
| Areo | 51,60 km² (5 160 ha) | |
| Loĝantaro | 128 153 (2007) | |
| Denseco | 2 483,59 loĝ./km² | |
| Fondo | 1191 | |
| Urbestro | Alexander Tschäppät | |
| Horzono | MET (UTC+1) | |
| - somera tempo | MET (UTC+2) | |
| Poŝtkodo | 3000–3030 | |
| Telefona antaŭkodo | 0351 | |
Loko de Monda heredaĵo de UNESCO | ||
| Nomo | Malnova Urbo | |
| Tipo de heredaĵo | kultura heredaĵo | |
Jaro | 1983 (#7) | |
| Numero | 267 | |
| Regiono | Eŭropo | |
Kriterioj | iii | |
  Situo enkadre de Svislando | ||
 Mapo de Berno | ||
 Situo enkadre de Eŭropo | ||
 Vikimedia Komunejo: Bern | ||
Retpaĝo: www.bern.ch | ||
Berno
Horloĝturo Zytglogge en Berno
Berno (germane Bern, france Berne [beĥn], itale kaj romanĉe Berna) estas Federacia urbo de Svislando kaj la ĉefurbo de la samnoma kantono. En la urbo vivas 128 153 loĝantoj (je la 31-a de decembro 2007). Ek de 1983 la malnova urbocentro de Berno estas monda heredaĵo de UNESKO.
Enhavo
1 Federacia urbo
2 Geografio
3 Historio
4 Sidejo de internaciaj organizaĵoj
5 Vidindaĵoj
6 Famuloj
7 Partneraj urboj
8 Esperanto-movado
9 Vidu ankaŭ
10 Notoj kaj referencoj
11 Eksteraj ligiloj
12 Bildoj
Federacia urbo |
Atentu erare oni diras ofte, ke la urbo Berno estas la ĉefurbo de Svislando. Sed tio estas malkorekta. Svislando laŭkonstitucie entute ne havas ĉefurbon, ĉar ĉiuj kantonoj estas egalrajtaj. Ĉar en Berno estas la konstanta sidejo de la svisa parlamento oni parolas pri la Federacia urbo. Aliaj federaciaj instancoj troviĝas en Laŭzano (Svisa Federacia Tribunalo, Svisa Federacia Instituto pri Teknologio Laŭzano), en Zuriko (Svisa Nacia Muzeo, Svisa Nacia Banko, Svisa Federacia Instituto pri Teknologio Zuriko), en Belinzono (Svisa Federacia Puntribunalo), en Bazelo (Svisa Supera Dogandirekcio).
Geografio |
Berno situas je la bordo de la rivero Aro kiu meandrumas ĉirkaŭ Berno. Tiu riverkurbo donis en mezepoko naturan protekton al la urbo. Ja altakvo tamen la ĉeriverbordaj kvartaloj de Berno ankaŭ regule inundiĝas. La urbo kaj komunumo Berno konsistas el la urbodistrikto kun la kvartaloj Länggasse-Felsenau, Mattenhof-Weissenbühl, Kirchenfeld-Schosshalde, Breitenrain-Lorraine kaj Bümpliz-Oberbottigen.
Historio |
Berno estis fondita en la jaro 1191 de la Grafoj de Zeringo. La mezepoka urbo Berno estis regita de nobelaj kaj ekonomie sukcesaj familioj. Iom post iom Berno akris la senjorujojn en ĝia ĉirkaŭ kaj fariĝis potenca kaj influohava urboŝtato. En la jaro 1353 la urbo Berno alianciĝis al la Svisa Ĵurkomunumo. En la jaro 1919 la ĝis tiam autonoma komunumo Bümplitz estis atribuita al la urbo Berno.
Sidejo de internaciaj organizaĵoj |
Inter aliaj gravaj internaciaj organizaĵoj en Berno troviĝas la ĉefaj sidejoj de la Universala Poŝta Unio, de la Unio Internacia de Asocioj de Alpismo kaj aliaj.
Vidindaĵoj |
- Katedralo de Berno
Famuloj |
En Berno mortis hungara historiisto József Deér.
Partneraj urboj |
Inter la partnerurboj estas:
Dnipro en Ukrainio
Dnipro en Ukrainio
Esperanto-movado |
En Berno okazis la Universala Kongreso en 1913, en 1939 kaj 1947. La Svisa Esperanto-Societo havis la sidejon longan tempon en Berno.
La Esperanto-Societo Berno estis fondita la 21-an de marto 1906 fare de Josef Feierabend. [1]
En 2001 kaj 2008 Berno gastigis la Ĝeneralan Kunvenon de Svisa Esperanto-Societo.
Vidu ankaŭ |
- Kantono Berno
Notoj kaj referencoj |
↑ (Fonto: Andreas E. Künzli: Universalaj Lingvoj en Svislando p 215)
Eksteraj ligiloj |
Berno en la Historia Leksikono de Svislando germane france itale
- Oficiala retejo de la urbo Berno
- Vidu ankaŭ en la Vikimedia Komunejo la kategorion Berno – (Kolekto de bildoj kaj plurmediaj dosieroj)
Bildoj |
Berno kaj rivero Aro
| ||||||
| ||||||
| ||||||
